Sterker nog, ze hadden het bedrijf in Molenbeek vorig jaar al bezocht met een concreet idee, bedoeld voor de tentoonstelling 'Belgium is Design' op het Salone del Mobile in Milaan. “Het doel van de tentoonstelling, samengesteld door Siegrid Demyttenaere, artistiek directeur van Damn Magazine, was om duo's te creëren van ontwerpers en Belgische ambachtelijke bedrijven. We kozen voor Emaillerie Belge omdat we emaille een prachtig materiaal vinden. Toen we contact opnamen met het bedrijf en ons idee voorstelden, weigerde de toenmalige CEO helaas: hij en zijn team hadden weinig interesse om ons project te realiseren. En de prijs die hij noemde was astronomisch. Hij begreep niet dat dit soort samenwerking innovatief kon zijn voor zijn bedrijf, dat op dat moment op sterven na dood was”, legt Muller uit.
Informatie over de gezondheidstoestand van het bedrijf bereikte de oren van ondernemer Tanguy Van Quickenborne (37). In februari bezocht hij Emaillerie Belge, de laatst overgebleven fabrikant van emaille in België. Op 17 juni nam hij de teugels van het bedrijf over en nodigde Muller Van Severen uit om het emaille nieuw leven in te blazen. Deze keer in het gezelschap van Sabato.
Ik ben van plan hetzelfde te doen met Emaillerie Belge als met Van Den Weghe. We willen het afstoffen zodat een nieuwe generatie het product kan ontdekken.
Poëzie op 800°C
Laten we beginnen met het beantwoorden van de vragen van Muller Van Severen. Emailleren op een reflecterend oppervlak: het is mogelijk. Op natuursteen: in de testfase. Verschillende kleuren emaille op elke zijde: mogelijk. Oneindig veel kleuren. “Er zijn maar weinig materialen die ons zo inspireren als emaille,” geeft Van Severen toe. “We houden van de schittering, die het licht prachtig reflecteert. De kleurdiepte in de dikke lagen emaille is ongelooflijk. Emaille is veel meer dan een laag verf: het is zowel solide als levend.”
Emailleren is een ambachtelijk proces dat lijkt op het glazuren van keramiek. Het bestaat uit glazen vlokken die worden gemalen voordat ze worden gemengd met een bindmiddel en een pigment. Deze pasta wordt op een metalen basis gespoten en gesmolten in een oven op 800°C. De bakcyclus duurt 45 minuten per kleurlaag en het aantal lagen is oneindig. De basiskleur is echter altijd taupe, waarop talloze nieuwe kleuren en zelfs gezeefdrukte motieven kunnen worden aangebracht.
Emaille is geen nieuw product: het was al bekend in de oudheid. De Egyptenaren en Romeinen gebruikten het om kunstvoorwerpen te versieren. Pas in de jaren 1920 ontstond er een echte emaille-industrie: bepaalde alledaagse voorwerpen worden nu systematisch geëmailleerd om functionele redenen, omdat dit materiaal vuurvast, afwasbaar, hard, resistent, duurzaam en onveranderlijk is.
Verzamelaars associëren Emaillerie Belge nog steeds met historische reclameplaten, waarvoor ze bereid zijn een fortuin uit te geven. Het bedrijf werd opgericht in 1921 en had op zijn hoogtepunt tussen de oorlogen 130 werknemers in dienst. Vandaag de dag zijn er nog maar vijf over. “Vroeger werd praktisch alles geëmailleerd: pannen, baden, koelkasten, wasmachines, koekenpannen, waterkokers, vergieten, emmers, bloempotten en zelfs straatnaamborden en Parijse metroborden,” legt Tanguy Van Quickenborne uit. “Met de komst van de poederverfindustrie verloren we deze markt. Vandaag moeten we andere afzetmarkten vinden.”
Emaille is veel meer dan een verflaag: het is zowel solide als levend.
600.000 euro investering
Een vergeten bedrijf nieuw leven inblazen blijkt moeilijker dan verwacht, zelfs als het om nationaal erfgoed gaat. De afgelopen jaren was er niet veel gebeurd op het gebied van acquisitie of klantenzorg, en toen kwam alles tot stilstand toen de vorige eigenaar het bedrijf stilletjes te koop zette nadat hij de grond had verkocht aan een projectontwikkelaar. “We moeten binnen het jaar weg zijn.Dat is geen verrassing,” vertrouwt Tanguy Van Quickenborne me toe.“Ik ben op zoek naar een nieuwe site om een nieuwe fabriek op te zetten, van 1.500 tot 5.000 m², bij voorkeur in de Brusselse regio omdat ik het een typisch Belgisch product vind. Dit vertegenwoordigt een investering van 600.000 tot 700.000 euro. We moeten onze business dus echt een boost geven. We moeten ook de experimenten van Muller Van Severen financieren. Anders is het game over.
De eerste taak van Vincent Vanden Borre, die verantwoordelijk is voor de dagelijkse leiding, is om oude klanten wakker te schudden, nieuwe opdrachten te zoeken en zich te onderscheiden met een innovatief profiel. “Ik werk graag samen met architecten, ontwerpers en kunstenaars die nieuwe toepassingen voor emaille bedenken,” legt Van Quickenborne uit.“Het goede nieuws is dat dit langzaam begint te gebeuren: architecten als Glenn Sestig, Wim Goes en Sophie Dries zijn hier al geweest. Kunstenaar Michaël Borremans vroeg me of ik een bronzen beeld kon emailleren. Ontwerpers als Damian O'Sullivan, Maarten De Ceulaer en Quentin Decoster zijn hier ook geweest. Ik wacht op chefs Sergio Herman, Peter Goossens en de gebroeders Boxy om langs te komen. Terwijl sommigen niet hebben gereageerd, zijn anderen wel geïnspireerd. Ik dwing niemand om met emaille te werken, maar we staan open voor nieuwe ideeën.”
Instigator
Het is niet verwonderlijk dat Tanguy Van Quickenborne de man is achter Emaillerie Belge. Deze ondernemer, die bekend staat als een gepassioneerd liefhebber van kunst en design, heeft een uitstekende neus voor het identificeren van kwaliteitsproducten en zakelijke kansen. “Ik was niet op zoek naar een overname, maar ik hou mijn ogen open!” lacht hij. “De overname van Emaillerie Belge kwam, net als die van natuursteenbedrijf Van Den Weghe in Zulte, toevallig tot stand. Ik was net afgestudeerd en wilde dolgraag een eigen zaak. Mijn vader kende de eigenaar, Philippe Van Den Weghe, goed en wist dat zijn zaak voor het grijpen lag. Ik was jong en naïef en heb het gekocht, maar ik had net zo goed iets heel anders kunnen doen. Het is als aanstichter dat ik op mijn best ben: ik hou ervan om bedrijven te (her)lanceren en zodra ze het goed doen, heb ik een nieuwe uitdaging nodig om aan te gaan.”
In amper vijf jaar tijd heeft Tanguy Van Quickenborne zijn natuursteenbedrijf internationaal georiënteerd. Traditionele opdrachten zijn nog steeds goed voor het grootste deel van zijn omzet, maar het bedrijf werkt steeds meer samen met architecten en ontwerpers aan high-end projecten, zoals Joseph Dirand, Pierre Yovanovitch en Glenn Sestig, maar ook met Hannes van Severen en Fien Muller, toen ze als duo hun eerste collectie lanceerden op initiatief van galerie Valerie Traan. In feite had de ondernemer hen voorzien van natuursteen tegen een goede prijs, zodat ze niet gehinderd werden door financiële problemen.
Als je samen met ontwerpers droomt, geeft dat een bedrijf vleugels.
“Een van hun eerste projecten was een rechthoekig dressoir en ze wilden elke wand in een andere marmersoort uitvoeren. Bij Van Den Weghe waren onze medewerkers sceptisch, maar toen het meubel en de ontwerpers op tv kwamen, begrepen ze de waarde van innovatie. Als je samen met ontwerpers droomt, geeft dat een bedrijf vleugels. Dat is ook wat ik van plan ben met Emaillerie Belge: het opnieuw uitvinden zodat een nieuwe generatie dit product ontdekt.”
Tot volgend jaar april op de Salone del Mobile in Milaan!
Oorspronkelijk artikel: Sabato
